Việc để trẻ ngủ với ai trong những năm đầu đời sẽ có ảnh hưởng nhất định đến sự phát triển và tính cách sau này.
Cuộc sống của những bà mẹ vừa đi làm vừa chăm con nhỏ, quả thực rất mệt mỏi! Ban ngày phải giải quyết công việc vất vả, tan sở trở về nhà lại phải giải quyết việc lớn nhỏ của con cái. Vì vậy, nhiều bà mẹ chọn cách cho con nhỏ ngủ chung với người lớn tuổi trong gia đình để con có giấc ngủ ngon.
Tuy nhiên, việc này lại có ảnh hưởng không nhỏ đối với trẻ. Ông bà thường có quan niệm nuôi dạy con truyền thống, khác với thế hệ ngày nay; trong khi bố mẹ trẻ có điều kiện tiếp xúc và cập nhật kiến thức nuôi dạy con mới, khoa học hơn. Những đứa trẻ được người cao tuổi/người già chăm sóc khi lớn sẽ có sự khác biết lớn so với những đứa trẻ được ngủ với cha mẹ khi còn nhỏ.
Vậy cụ thể, những đứa trẻ được ngủ với ông bà từ bé sẽ gặp những vấn đề gì?
1. Giấc ngủ bị ảnh hưởng, kém chất lượng
Để đưa trẻ vào giấc ngủ ban đêm không hề đơn giản, ban đầu nhiều trẻ cần người lớn dỗ dành để ngủ một cách kiên nhẫn; một số trẻ cũng phải thức dậy vào nửa đêm để đi vệ sinh khiến người lớn không thể ngủ ngon…
Vì vậy, người già khi chăm trẻ nhỏ ngủ có phần hơi mất sức, nhất là nhiều người già thức giấc lúc nửa đêm do khó ngủ. Điều này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng giấc ngủ của họ và dẫn đến thiếu năng lượng vào ngày hôm sau.
Ngoài ra, người già thường sợ cháu lạnh, nóng nên thường xuyên chạm vào người cháu trong lúc ngủ, mở chăn hoặc đắp chăn cho cháu. Trong nhiều trường hợp, những tác nhân này có thể khiến trẻ bị đánh thức, ảnh hưởng đến giấc ngủ của trẻ.
2. Khả năng phát triển tư duy và cảm xúc không tốt
Đồng hành cùng con trước khi đi ngủ là đặc biệt quan trọng đối với trẻ. Nhiều bậc cha mẹ sẽ giúp con đọc những cuốn sách mà con quan tâm trước khi cùng con đi ngủ, cùng con chơi trò chơi hoặc trò chuyện ngắn với con.
Những mối liên kết này không chỉ thúc đẩy mối quan hệ cha mẹ – con cái mà còn giúp trẻ phát triển kiến thức và hình thành tính cách vui vẻ.
Còn với ông bà thường không có nhiều hoạt động đồng hành như vậy trước khi ngủ, mục đích chính của của họ là đưa trẻ vào giấc ngủ càng sớm càng tốt.
3. Trẻ yếu, sức đề kháng kém
Khi ngủ với ông bà, nếu nửa đêm trẻ bị sốt, nôn hay có vấn đề về sức khỏe, ông bà sẽ không thể nào xử lý kịp thời do người già lớn tuổi, chậm chạp, mắt mờ chân chậm. Điều này có thể làm ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ lâu dài, trẻ có thể thường xuyên bị bệnh, dẫn đến chậm phát triển trí não hoặc ảnh hưởng tâm lý nặng nề.
4. Cách chăm sóc thiếu khoa học ảnh hưởng đến trẻ
Trong cuộc sống, thế hệ người lớn tuổi thường có những thói quen cũ để dỗ dành trẻ như bế – rung – lắc để trẻ ngủ, bắt trẻ thức giấc giữa đêm để vệ sinh, dọa trẻ…
Cũng có một số người già chiều cháu, cho trẻ ăn vặt trước khi đi ngủ, không giục con đánh răng sau khi ăn, lâu dần sẽ khiến trẻ hình thành những thói quen không tốt cho sức khỏe.
4. Trẻ thiếu tự tin, không có ý thức tự lập
Đứa trẻ ngủ với ông bà sẽ được làm tất cả mọi thứ như gọi dậy vào mỗi sáng, dọn dẹp giường ngủ, chuẩn bị quần áo, được đắp chăn mỗi đêm… Lâu dần, những hành động này của ông bà theo tâm lý học sẽ tạo cho đứa trẻ một tính cách “mặc kệ” và “ỷ lại”. Khả tăng tự chăm sóc bản thân của trẻ khi trưởng thành sẽ kém hơn so với những trẻ khác ngủ với bố mẹ và không được chăm sóc quá kĩ càng như vậy.
Những lợi ích trẻ nhận được khi ngủ chung với bố mẹ
Trước khi con cái ngủ riêng phòng và ngủ riêng giường, giấc ngủ là khoảng thời gian cha mẹ đồng hành cùng con lâu nhất.
Mặc dù rất ít giao tiếp bằng lời với nhau nhưng trong khoảng thời gian này, nhiệt độ, nhịp thở và cách chạm của cha mẹ có thể truyền cho trẻ cảm giác an toàn; khiến trẻ thấy vui vẻ hơn khi ngủ bên cạnh bố mẹ.
Ngoài ra, việc giao tiếp giữa cha mẹ và con cái trước khi đi ngủ và việc cha mẹ sửa những thói quen xấu đều ảnh hưởng tinh tế đến sự phát triển tính cách của con cái.
Vì vậy, khi có điều kiện, chúng tôi khuyên trẻ nên ngủ cùng bố mẹ càng nhiều càng tốt trước khi đến tuổi cho trẻ ngủ riêng.
Tất nhiên, nếu cha mẹ có các triệu chứng mất ngủ, trầm cảm và các khó chịu về thể chất khác thì không nên ép con ở cùng để ngủ cùng.
Đọc thêm
Khi còn nhỏ, nếu trẻ ngủ với ai chúng sẽ có tâm lý gần gũi với người đó khi lớn lên. Và điều này đương nhiên tác động không nhỏ tới tương lai của chính đứa trẻ.
Trẻ ngủ với mẹ là tốt nhất
Khi trẻ còn trong bụng mẹ, chúng sẽ cảm thấy an toàn tuyệt đối. Sau khi sinh, trẻ cầm lấy lại cảm giác an toàn này với mẹ thông qua những cái ôm, vuốt ve của người mẹ.
Vì vậy, quá trình người mẹ đồng hành cùng với con mình khi ngủ là lúc tốt nhất để tăng tình cảm mẹ con với nhau. Điều này có thể giúp trẻ tận hưởng trọn vẹn niềm hạnh phúc, loại bỏ sự cô đơn và cảm giác thiếu an toàn.
Cảm giác an toàn này rất quan trọng đối với sự phát triển trong tương lai của một đứa trẻ. Nếu đứa trẻ lớn lên với cảm giác an toàn, chúng sẽ tự tin và có kỹ năng giao tiếp tốt.
Ngược lại, nếu ngay từ nhỏ trẻ không được ngủ với mẹ mà thay vào đó là ông bà, chúng sẽ dần cảm thấy không thân thiết với cha mẹ mình. Ông bà có một khoảng cách thế hệ rất lớn đối với cháu, họ cũng không giỏi trong việc thể hiện cảm xúc và cử chỉ ôm ấp, vì thế trẻ dần trở nên lầm lì, ít nói, trong lòng luôn có một nỗi cô đơn thường trực.
Nếu là một đứa trẻ thường xuyên có cảm giác bất an, lo lắng, chúng thường có biểu hiện như sau:
– Thích bám dính lấy những người thân thiết, đi theo mọi lúc mọi nơi, khóc lóc khi không gặp được.
– Khi ngủ sẽ giữ chặt lấy quần áo của người khác, thỉnh thoảng cảm thấy có ai xung quanh mình không.
– Khi gặp người lạ, trẻ sẽ trốn sau lưng người lớn.
– Trẻ không biết hòa đồng tập thể, thường đứng sang một bên nhìn người khác chơi.
Trẻ ngủ với ông bà ảnh hưởng tới sự phát triển trí não
Người già thường có hệ hô hấp và chức năng thể chất bị thoái hóa. Họ thở nhanh hơn, cần nhiều oxy và thải ra nhiều khí thải hơn. Nếu trẻ em thường xuyên ngủ bên cạnh người già, chúng sẽ hít nhiều khí thải hơn, ảnh hưởng tới sự phát triển của cơ thể.
Bên cạnh đó, mặc dù người già thường xuyên tắm rửa nhưng cơ thể họ vẫn có mùi đặc trưng. Thực ra, mùi này chính là diacetyl. Da của người già thường thô ráp, dễ bong tróc nên tạo điều kiện cho vi khuẩn, bọ phát triển trên lớp bã nhờn ở da. Khi trẻ nhỏ tiếp xúc với lớp bong tróc này, vi khuẩn sẽ lây truyền qua da, gây hiện tượng mề đay, ngứa ngáy, khó chịu.
Người già thường khó ngủ, thức dậy nhiều lần trong đêm và dậy sớm, điều này có thể ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng giấc ngủ và trí não của trẻ.
Tuy nhiên, nếu có ngủ cùng mẹ thì cũng không nên kê đầu quá sát vào đầu trẻ.
Khi nào thì cho con cái ngủ riêng?
Có nhiều cha mẹ muốn ngủ chung với con cái lâu hơn nhưng vì lý do cuộc sống nên buộc phải cho trẻ ngủ riêng sớm. Quả thực, việc cho con ngủ phòng riêng là vấn đề khiến nhiều cha mẹ phải đau đầu suy nghĩ.
Trên thực tế, cha mẹ cần phải hiểu rằng, việc cho trẻ ngủ riêng không phụ thuộc vào độ tuổi cố định mà là thời điểm có thích hợp hay không. Cha mẹ chỉ nên cho trẻ ngủ riêng trong độ tuổi từ 3 – 10 tuổi.
Khi trẻ còn nhỏ, chúng có cảm giác phụ thuộc vào người mẹ nhiều hơn, chỉ yên tâm khi ngủ bên cạnh mẹ. Khi trẻ có bất kỳ tình huống bất thường nào như tư thế ngủ không đúng, người mẹ có thể phát hiện và điều chỉnh kịp thời để không xảy ra tai nạn ngạt thở.
Nếu cho trẻ ngủ một mình khi còn rất nhỏ sẽ dễ khiến trẻ cảm thấy bất an, dễ hình thành những thói quen xấu khi ngủ như đạp vào chăn, không có lợi cho sức khỏe tinh thần và thể chất của chúng.
Nhiều cha mẹ nghĩ rằng, cần cho con cái ngủ riêng sớm để rèn luyện tính tự lập. Nhưng trên thực tế, không có mối liên hệ cần thiết nào giữa “ngủ một mình” và “tính độc lập”.
Cha mẹ đừng đánh giá thấp thời gian ở bên cạnh con mình. Việc thường xuyên ở bên cạnh cha mẹ, con cái sẽ có tâm trọng vui vẻ, yêu đời hơn.
20 SỰ THẬT VỀ TRẺ SƠ SINH BA MẸ NÊN BIẾT 
1. Trẻ sơ sinh là 1 tờ giấy trắng, chỉ có nhu cầu ăn, mút mát, ngủ,… không có nhu cầu rung lắc, hát ru à ơi hay bế rong. Tất cả đều do người lớn tự suy diễn và tập thành thói quen cho trẻ.
2. Trẻ sơ sinh sinh ra sẽ có tuần trăng mật (2-4 tuần đầu). Đúng như tên gọi trăng mật, trong thời gian này bé chỉ ăn và ngủ, hầu như không có thời gian thức, mẹ cứ nghĩ em ngoan lắm cho đến khi hết trăng mật. Nhiều bé sẽ hết trăng mật ở tuần thứ 3 hoặc thứ 4, bị lẫn lộn ngày đêm (ngày ngủ li bì, đêm ngủ 15-20p dậy 1 lần), sau đó sẽ gặp wonder week (tuần khủng hoảng, phát triển và hoàn thiện kĩ năng) ở tuần thứ 5 mà các bà hay bảo là ra tháng nó hư đấy.
3. Trẻ sơ sinh hoàn toàn có khả năng tự ngủ mà không cần bế rong trên tay hằng tiếng đồng hồ. Chỉ cần mẹ biết cách chọn đúng phương pháp phù hợp với bé.
4. Trẻ trên 6kg có thể tự tích luỹ năng lượng để ngủ xuyên đêm mà không cần ăn. Giấc ngủ đêm dài rất quan trọng với phát triển trí não và chiều cao của trẻ, chứ chỉ ăn thôi thì chưa đủ. Nhu cầu ngủ đêm của trẻ sơ sinh là 11-12 tiếng.
5. Trẻ sơ sinh có rất nhiều tiếng khóc: khóc đói, khóc cần mẹ vỗ về, khóc nóng/lạnh, khóc buồn ngủ, khóc bỉm bẩn,… mỗi tiếng khóc đều có tone và cường độ khác nhau nên không phải cứ khóc là auto bú auto đói như truyền thuyết các bà để lại, chỉ cần bình tĩnh hoặc cho con theo 1 lịch sinh hoạt cố định là phân biệt được rất dễ dàng.
6. Lúc trẻ cần vỗ về trấn an chỉ cần mút mát, không cần bú. Đó là lí do ti giả được tạo ra. Ngoài ra còn có 1 cái ti giả luôn thường trực trên cơ thể bé, chính là ngón tay. Chính vì thế đừng bao giờ cản bé mút tay mà hãy vệ sinh sạch sẽ ngón tay của bé thường xuyên.
7. Ông bà không cho bế đứng, sợ trụn lưng trẻ, nhưng lại luôn mặc định cho trẻ nằm võng – thứ gây ảnh hưởng rất lớn đến cột sống của bé sau này, kể cả có cái nôi tre hay lót khăn đều có hại.
8. Trẻ dưới 4 tháng chỉ cần sữa mẹ/sữa công thức là đủ.
9. Trẻ sinh ra sẽ có phản xạ moro và chưa tự làm chủ được tay chân của mình nên thường bị giật mình và đập tay vào mặt, sau đó sẽ khóc. Gối chặn nhỏ trẻ có cảm giác được ôm chặt và đang gần mẹ bé sẽ hạn chế việc giật mình đập tay vào mặt lúc ngủ nên trẻ ngủ được sâu và ngon giấc hơn. Phản xạ moro sẽ dần biến mất khi trẻ lớn, thường thì từ 3-4 tháng tuổi, nên 4 tháng là thời điểm thích hợp để cai các công cụ hỗ trợ như quấn, ti giả, white noise. Một số bé sẽ cai sớm hơn và 1 số bé sẽ có nhu cầu cai muộn hơn.
10. Chu kỳ giấc ngủ của trẻ sơ sinh ngắn hơn so với người lớn, trẻ sơ sinh ngủ nhiều ở tình trạng chuyển động mắt nhanh (REM) – điều cần thiết cho sự phát triển đặc biệt của bộ não bé.
11. Một giấc ngủ của trẻ sơ sinh kéo dài khoảng 50 phút. Một giấc ngủ dài bao gồm nhiều chu kì ngắn, mỗi chu kì được bắt đầu bằng giấc ngủ nông (ngủ và mơ cùng lúc) và tiếp tục đi vào giấc ngủ sâu. Vì thế trẻ thường thức dậy sau 45-50p đi ngủ, nếu không có sự can thiệp của người lớn (bế ra khỏi môi trường ngủ vì tưởng trẻ đã thức) thì bé sẽ tự ngủ lại, một số bé phải khóc tự trấn an mới ngủ lại được. Đây là lý do sinh ra nút chờ.
12. Giấc ngủ nông thường trông giống như trẻ đang thức: trẻ có những cử động trên gương mặt, và cơ thể. Đó là dấu hiệu não của trẻ đang hoạt động, hệ thần kinh đang kết nối với nhau, trẻ đang học các biểu hiện và truyền đạt cảm xúc. Chúng ta có thể lầm tưởng rằng trẻ đang thức, nhưng hoàn toàn không phải, giấc ngủ này cần được tôn trọng tuyệt đối.
13. Trẻ sẽ trải qua các thời kỳ khủng hoảng, phát triển và hoàn thiện kỹ năng, gọi là wonder weeks (ww), mỗi mốc ww qua đi trẻ sẽ học đc nhiều cái mới mẻ hơn, nhưng trước đó là 1 khoảng thời gian biếng ăn sinh lý, cáu kỉnh, khó ngủ, đeo bám, mè nheo. Càng lớn bão ww sẽ càng mãnh liệt. Việc mẹ cần làm trong khoảng thời gian này là tôn trọng con, không ép con bú/ăn, và kiên nhẫn với con.
14 Trẻ sinh ra đã có gen tóc mặc định, nên không phải cứ cắt tóc máu thì tóc sau sẽ tốt hơn. Cái tốt hơn mà người lớn lầm tưởng ở đây chính là sự đồng đều khi mọc lại tóc nên người lớn nghĩ sau khi cắt trông tóc có vẻ đen hơn và dày hơn.
15. Thân nhiệt của trẻ sơ sinh luôn dao động 36-37 độ C. Các mẹ luôn chuẩn bị sẵn 2 nhiệt kế để đo độ cho bé. 37,5 độ C là sốt nhẹ. Nếu lên tới 38 độ C là phải can thiệp hạ sốt liền theo sự hướng dẫn trước đó của bác sĩ.
Về nhiệt độ phòng máy lạnh lý tưởng để trẻ ngủ ngon là 24 -25 độ. Lưu ý nhiệt độ phòng không phải là nhiệt độ hiển thị ở trên điều khiển điều hoà.
16. Trẻ ốm là do vi rút, vi khuẩn, cái điều hoà không có tội nên đừng đổ lỗi do điều hoà. Nếu có lỗi do điều hoà thì chính là người lớn không chịu vệ sinh điều hoà.
17. Em bé & thậm chí là người lớn sẽ ngủ rất nhanh hoặc bình tĩnh hơn nếu có white noise (tiếng ồn trắng). Tuỳ vào sở thích của mỗi bé mà có bé thích tiếng mưa, có bé thích tiếng nhiễu tivi, có bé thích tiếng vỗ của biển hoặc tiếng nước chảy, tiếng máy sấy, tiếng tim đập. Nếu nằm phòng quạt thì phòng ngủ của bé cũng nên thông thoáng sạch sẽ yên tĩnh.
18. Trẻ bú xong cần được ợ hơi thật kỹ. Hơi chính là nguyên nhân làm trẻ quấy khóc khi bú. Một số bé cần được ợ hơi cả giữa bữa chứ không chỉ sau khi kết thúc bữa. Đưa ti trẻ vẫn bú nhưng nút được vài cái lại ưỡn người co chân khóc. Việc mẹ cần làm là dừng bú và ợ hơi cho bé, sau đó tiếp tục bữa ăn (vì sữa là thức ăn của trẻ sơ sinh nên có thể gọi bú = ăn)
19. Không phải cứ cho trẻ đi ngủ càng muộn thì đêm trẻ sẽ không dậy. Nếu cho bé đi ngủ quá muộn so với nhu cầu của bé (ví dụ 7h tối con cần đi ngủ, nhưng ngươi lớn nghĩ ngủ giờ này thì đêm dậy quấy nên bắt con thức đến 9-10h đêm mới cho đi ngủ) sẽ làm con overtired, gắt ngủ và khó vào giấc hơn.
20. Đầu là chỗ thoát nhiệt của con nên trẻ không cần đội mũ khi nhiệt độ >20*, cũng không cần ủ kín mít vì chỉ làm con đổ mồ hôi nhiều hơn, nhất là trong thời tiết nắng nóng.